Ekološka inspekcija ispituje da li je u Morači završila kaustična (živa) soda iz Kombinata aluminijuma Podgorica (KAP), a inspekcijskim nadzorom obavljenim 25. februara utvrđeno je da se izvjesna količina lužine ulila u kanal otpadnih voda tog preduzeća, saopšteno je „Danu” iz Uprave za inspekcijske poslove. Iz Uprave kažu da za sedam dana očekuju rezultate analiza vode iz kanala za otpadne vode, te mjerenja pH vrijednosti voda sa pet pozicija. Izvršna direktorica Grin houma Nataša Kovačević upozorava za „Dan” da se ne dešava prvi put da se iz nedovoljno obezbijeđenih i zastarjelih proizvodnih pogona KAP izlivaju visoko opasne materije za zdravlje i okolinu čovjeka.

– Podsjećamo na havarije iz 2009. godine, kada su se u Moraču izlile dvije tone kaustične sode u nekoliko serija, oko čega je vođen i sudski postupak bez adekvatnog ishoda – upozorila je ona.

Ekološka inspekcija izašla je na lice mjesta po pozivu mještanina sela Botun, koji je prijavio izlivanje sode u kanal otpadnih voda. Inspektor je, kako su kazali, konstatovao da je u trenutku pregleda voda u kanalu bila bistra, ali je ekipa iz CETI-ja uzela uzorke na analizu.

– Direktor Glinice obavijestio je ekološkog inspektora da je u trenutku rezanja horizontalne cijevi dužine oko 20 metara istekla izvjesna količina lužine iz cijevi i ulila se u slivnik atmosferske kanalizacije, pa onda dalje u kanal otpadnih voda KAP-a. Nakon toga je voda u kanalu otpadnih voda pobijelila, a pehametar na kanalu je pokazivao pH 9,4. Po izjavi direktora Glinice radilo se o manjoj količini lužine, a zamućenje na kanalu nije dugo trajalo. Ekološki inspektor je obišao lokaciju na kojoj se vrši rezanje opreme – pogon uparavanja fabrike Glinice, koja ne radi od 2009. godine. U trenutku nadzora vršilo se rezanje cjevovoda slabe lužine. Ekološki inspektor je konstatovao da su rezervoari ispražnjeni bez lužine. Direktor Glinice je izjavio da postoji vjerovatnoća stvaranja vazdušnih čepova koji „zarobe” određenu količinu lužine u cjevovodima, što se desilo ovog puta, bez obzira na to što je čitav sistem prije rezanja bio oslobođen od lužine. Ekološki inspektor dalje je konstatovao tragove curenja lužine iz cjevovoda na manjoj betonskoj površini. Unipromu je naloženo da odmah sanira prostor na kome se desilo izlivanje i da ga očisti od ostataka lužine, te da obezbijedi čitavu lokaciju na kojoj se vrši sječenje opreme i cjevovoda od procurivanja eventualne „zarobljene” lužine na okolni prostor – naveli su iz inspekcije.

Lužina predstavlja opasne tečnosti natrijum-sulfida nastale iz proizvodnje glinice. Nataša Kovačević iz Grin houma upozorava da izlivanje sode i lužine iz proizvodnje u uslovima niskog vodostaja izaziva pomor ribe, odumiranje biljnog i životinjskog svijeta.

– Dok je, usled klimatskih prilika, proljećni vodostaj Morače na niskom nivou, dotle ne postoji valjana procjena šteta koju zagađivač treba da sanira – objašnjava ona.

A.O. - A.D,

---

Stati na kraj kontinuiranim havarijama
Nataša Kovačević poručuje da se mora stati na kraj kontinuiranim havarijama koje se dešavaju u KAP-u.

– U svijetu zatvaraju fabrike aluminijuma u mnogo boljem tehnološkom stanju od KAP-a, koji dodatno nije pribavio integrisanu dozvolu za kontrolu i sprečavanje zagađivanja. Riječ je o najnazadnijim i dotrajalim postrojenjima koja se koriste u procesu proizvodnje aluminijuma i ako ekološka inspekcija ne uvede zabranu vršenja djelatnosti do pribavljanja integrisanih dozvola, osavremenjavanja proizvodnje i sanacije zemljišta, vazduha i voda, možemo ubrzo očekivati još ovakvih havarija, vjerovatno sa još pogubnijim posledicama – kazala je Kovačevićeva.